การเดินสายร้อยท่อ ~ ทดลองเว็บ

การเดินสายร้อยท่อ

วัตถุประสงค์ เพื่อปกปิดและป้องกันสายและวงจร ซึ่งอาจเกิดขึ้นจากสภาพแวดล้อม เช่นสารเคมี แก๊สไวไฟ ความชื้นและแรงกระแทก เป็นต้น

ชนิดของท่อ

1. ท่อโลหะหนา ( Rigid Metal Conduit ) R.M.C

2. ท่อโลหะหนาปานกลาง ( Intermediate Metal Conduit ) I.M.C

3. ท่อโลหะบาง ( Electrical Metallic Tubing ) E.M.T

4. ท่อโลหะอ่อน ( Flexible Metallic Conduit )

5. ท่ออโลหะแข็ง ( Rigid Nonmetallic Conduit )

การใช้งาน

ท่อโลหะหนา ท่อโลหะหนาปานกลาง และท่อโลหะบาง เป็นท่อเหล็กอาบสังกะสีเหมือนกัน แต่มีข้อแตกต่างกันตรงที่ความหนาของผนังท่อเพื่อให้เหมาะกับการนำไปใช้งาน ท่อชนิดโลหะหนาเป็นท่อที่มีความมากที่สุดทั้งท่อโลหะหนาและท่อโลหะหนาปานกลางเป็นท่อทำเกลียวได้ทั้งคู่ และมีลักษณะการใช้งานที่สามารถทดแทนกันได้ ข้อกำหนดการใช้งานและการติดตั้งท่อทั้งสามชนิดมีดังนี้

ขนาด ขนาดของท่อที่ผลิตใช้งานและเป็นไปตามข้อกำหนดของการไฟฟ้า ฯ เป็นดังนี้

ขนาดเล็กสุด ท่อต้องมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางไม่เล็กกว่า 12 มม. ( ½ นิ้ว )

ขนาดใหญ่สุด ท่อโลหะบาง และท่อโลหะหนาปานกลาง ต้องมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางใหญ่สุดไม่เกิน 100 มม. ( 4 นิ้ว) ถ้าเป็นท่อโลหะหนาต้องมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางใหญ่สุด ไม่เกิน 150 มม. ( 6 นิ้ว )

จำนวนสายไฟฟ้า จำนวนสายไฟฟ้าในท่อร้อยสายไฟฟ้าต้องไม่เกินที่กำหนดไว้ ตามตารางที่ 3.7

พื้นที่หน้าตัดตัวนำ ไม่เกิน 10 เปอร์เซ็นต์ ของพื้นที่หน้าตัดท่อ

พื้นที่หน้าตัดตัวนำรวมฉนวนห่อหุ้ม ไม่เกิน 40 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่หน้าตัดท่อ

ตาราง 3.7 พื้นที่หน้าตัดรวมของสายไฟทุกเส้นคิดเป็นร้อยละเทียบกับพื้นที่หน้าตัดของท่อ

จำนวนสายในท่อร้อยสาย	1	2	3	4	มากกว่า 4
สายไฟทุกชนิดยกเว้นสายชนิดที่มีปลอกตะกั่วหุ้ม	53	31	40	40	40
สายไฟชนิดมีปลอกตะกั่วหุ้ม	55	30	40	38	35

ขนาดกระแส ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าใช้ตารางที่ 1.5 หรือตารางที่ 1.7

ตารางที่ 1.5 ขนาดของกระแสไฟฟ้าทองแดงหุ้มฉนวนพีวีซี ตาม มอก.11-2531 อุณหภูมิตัวนำ 70 องศาเซลเซียส ขนาดแรงดัน 300 หรือ 750 โวลต์ อุณหภูมิโดยรอบ 40 องศาเซลเซียสสำหรับวิธีการเดินสาย ก-ค และ 30 องศาเซลเซียสสำหรับวิธีการเดินสาย ง และ จ

ขนาดสาย

(ตร.มม.)

ขนาดกระแส (แอมแปร์)

วิธีการเดินสาย (หมายเหตุ 1)

หรือ

ก

ข

ค

ง

จ

ท่อโลหะ

ท่ออโลหะ

ท่อโลหะ

ท่ออโลหะ

0.5

1.5

2.5

111

103

125

137

110

126

105

150

169

119

114

156

129

177

217

148

141

195

160

216

271

187

180

242

200

259

120

316

214

205

279

228

294

150

364

251

236

322

259

330

185

424

287

269

270

296

372

240

509

344

329

440

352

431

300

592

400

373

508

400

487

400

696

474

416

599

455

552

500

818

541

469

684

516

623

D = เส้นผ่านศูนย์กลางภายนอกของสายไฟฟ้า

ตารางที่ 1.7 ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าทองแดงหุ้มฉนวนครอสลิงค์โพลีเอสทีลีน อุณหภูมิ 90 องศาเซลเซียส

ขนาดแรงดัน 600 โวล์ท อุณหภูมิโดยรอบ 40 องศาเซลเซียสสำหรับเดินการสายในอากาศ และ 30

องศาเซลเซียสสำหรับเดินสายใต้ดิน

ขนาดสาย ( ตร.มม. )	ขนาดกระแส ( แอมแปร์ )
	วิธีการเดินสาย
	ก สายแกนเดียว เดินในอากาศ	ข สายแกนเดียว3 เส้น เดินในท่อโลหะในอากาศ	ค สายแกนเดียว 3 เส้น เดินในท่อฝังดิน		ง สายแกนเดียวไม่เกิน 3 เส้น หรือหลาย แกนฝังดินโดยตรง
	ก สายแกนเดียว เดินในอากาศ	ข สายแกนเดียว3 เส้น เดินในท่อโลหะในอากาศ	ท่อโลหะ	ท่ออโลหะ	ง สายแกนเดียวไม่เกิน 3 เส้น หรือหลาย แกนฝังดินโดยตรง
2.5	36	25	31	28	44
4	47	33	41	36	57
6	60	42	52	46	71
10	82	56	70	61	94
16	110	76	93	81	122
25	148	100	123	107	156
35	184	123	151	130	187
50	224	153	184	156	221
70	286	191	230	197	270
95	356	239	285	241	325
120	417	275	329	277	368
150	481	322	380	318	413
185	559	368	436	363	466
240	627	440	518	430	539
300	782	510	615	501	607
40	921	604	734	586	687
500	1,080	686	855	685	773

การติดตั้ง ข้อกำหนดการติดตั้งเป็นดังนี้

ในสถานที่เปียก ท่อโลหะและส่วนประกอบที่ใช้ยึดท่อโลหะ เช่น โบลต์ สกรู ฯลฯ ต้องเป็นชนิดที่ทนต่อการผุกร่อนได้

ข้อต่อแบบอัดแน่น

( ฝังในคอนกรีต )

เมื่อทำการตัดท่อ ต้องลบคมท่อเพื่อป้องกันไม่ให้บาดฉนวนของสาย ในการทำเกลียวท่อต้องใช้เครื่องทำเกลียวชนิดปลายเรียว เกลียวชนิดนี้เมื่อหมุนข้อต่อเข้าไปจะแน่นขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งจะเป็นผลให้มีความต่อเนื่องทางไฟฟ้าที่ดี การต่อท่อในอิฐก่อหรือคอนกรีตหากใช้ข้อต่อชนิดไม่มีเกลียวต้องใช้ชนิดฝังในคอนกรีต ( Concretetight ) เมื่อติดตั้งในที่เปียกต้องใช้ชนิดกันฝน

ข้อต่อท่อแบบต่าง ๆ

บุชชิ่ง

กล่องต่อสาย

การติดตั้งท่อร้อยสายเข้ากับกล่องต่อสาย

การต่อสาย ให้ต่อได้เฉพาะในกล่องต่อสาย หรือกล่องต่อจุดไฟฟ้าที่สามารถเปิดออกได้สะดวก ปริมาณของสายและฉนวนรวมทั้งหัวต่อสายเมื่อรวมกันแล้วต้องไม่เกิน 75 % ของปริมาตรภายในกล่องต่อสาย หรือกล่องต่อจุดไฟฟ้า

การติดตั้งท่อร้อยสายเข้ากับกล่องต่อสายหรือเครื่องประกอบการเดินท่อ การเดินท่อต้องมีบุชชิ่งเพื่อป้องกันไม่ให้ฉนวนหุ้มสายชำรุด นอกเสียจากว่ากล่องต่อสายหรือเครื่องประกอบการเดินท่อได้ออกแบบมาเพื่อป้องกันการชำรุดเสียหายของฉนวนไว้แล้ว

ท่อโลหะบางห้ามทำเกลียว เพราะการทำเกลียวจะทำให้ท่อขาดได้

มุมดัดโค้งระหว่างจุดดึงสายรวมกันแล้วต้องไม่เกิน 360 องศา เพราะอาจดึงสายไม่เข้าหรือดึงเข้าไปได้ก็จะดึงสายออกมาไม่ได้ เป็นผลให้การบำรุงรักษารักษาทำได้ยากหรือทำไม่ได้

ห้ามใช้ท่อโลหะบางฝังดินโดยตรง หรือใช้ระบบไฟฟ้าแรงสูง หรือที่ซึ่งอาจเกิดความเสียหายหลังการติดตั้งได้

ตารางที่ 3.8 ตารางแสดงพื้นที่ตัดขวางภายในท่อร้อยสายไฟฟ้า ( สายที่ผลิตตาม มอก. 11 –2531 )

ขนาดท่อ ( มม. )	พื้นที่ตัดขวางภายใน ( ตร.มม. )
	ชนิดของท่อ
	ท่อโลหะบาง	ท่อโลหะหนาปานกลาง	ท่อโลหะหนา
15	195	230	201
20	343	390	355
25	555	637	527
32	967	1,091	986
40	1,313	1,467	1,338
50	2,164	2,382	2,196
65	3,776	3,367	3,137
80	5,706	5,175	4,837
90	7,447	6,907	6,458
100	9,520	8,871	8,309
125	-	-	13,041
150	-	-	18,786

ตารางที่ 3.9 ตารางแสดงพื้นที่ตัดขวางรวมฉนวนของสายฟ้า ( สายที่ผลิตตาม มอก. 11 – 2531 )

ขนาดสาย ( ตร.มม )	พื้นที่ภาคตัดขวางรวมฉนวนและเปลือก ( ตร.มม. )
	ชนิดของสายไฟฟ้า
	THW (T4 )	NYY1 – C (T6 )	NYY2- C (T7 )	NYY3 – C (T7 )	NYY4 –C (T7 )	NYY – N (T8 )
0.5	7.1	-	-	-	-	-
1.0	8.1	58.1	113	123	143	-
1.5	10.2	63.6	123	133	154	-
2.5	12.6	75.4	154	177	201	-
4	18.1	86.6	189	214	241	-
6	26.4	95	227	255	284	284
10	40.7	113	299	330	415	415
16	55.4	133	398	471	552	552
25	86.6	165	573	638	755	755
35	104	201	684	779	962	962
50	143	227	882	1,018	1,225	1,225
70	189	284	1,134	1,288	1,555	1,555
95	254	363	1,419	1,662	2,083	2,083
120	299	416	1,698	2,003	2,463	2,463
150	363	531	2,124	2,463	3,019	3,019
185	452	616	2,552	2,970	3,632	3,632
240	573	779	3,217	3,739	4,569	4,569
300	707	962	4,536	4,536	5,675	5,675
400	881	1,164	-	-	-
500	1,134	1,452	-	-	-

ตัวอย่าง วงจรไฟฟ้าประกอบด้วยสายไฟฟ้าตาม มอก. 11 – 2531 ตารางที่ 4 ( T4 ) ขนาด 25 ตร.มม จำนวน 4 เส้น สายขนาด 35 ตร.มม. และ 16 ตร.มม.อย่างละ 1 เส้น ร้อยอยู่ในท่อโลหะบาง จงกำหนดขนาดท่อ

วิธีทำ

สายขนาด 25 ตร.มม. พื้นที่หน้าตัด = 86.6 ตร.มม.

สายขนาด 35 ตร.มม พื้นที่หน้าตัด = 104 ตร.มม

สายขนาด 16 ตร.มม พื้นที่หน้าตัด = 55.4 ตร.มม

รวมพื้นที่หน้าตัดสายทั้งหมด = ( 86.6 x 4 ) + 104 + 55.4

= 505.8 ตร.มม

จากตารางที่ 3.7 สายไฟฟ้าที่เดินในท่อโลหะต้องมีพื้นที่หน้าตัดรวมกันไม่เกิน 40 % ของพื้นที่ภาคตัดขวางภายในท่อ

ท่อร้อยสายต้องมีขนาดพื้นที่หน้าตัดไม่น้อยกว่า =

= 1264.5 ตร.มม.

จากตารางที่ 3.8 ได้ท่อโลหะบางขนาด 40 มม ( 1,313 ตร.มม. )

ท่อโลหะอ่อน ( Flexible Metallic Conduit )

ท่อโลหะอ่อน

ปกตินิยมเดินเข้าเครื่องจักรหรือโคมไฟฟ้าเนื่องจากสามารถโค้งงอได้สะดวกตมความต้องการใช้งาน และยังใช้งานได้ดีกับเครื่องจักรที่มีอาการสั่นสะเทือน จึงนิยมใช้งานในช่วงความยาวสั้น ๆ ตรงจุดที่ต่อท่อเข้าเครื่องจักร แต่เนื่องจากเป็นท่อที่ไม่กันน้ำในการใช้งานจึงต้องคำนึงถึงเรื่องนี้ด้วยเป็นสำคัญ มีข้อกำหนดที่สำคัญดังต่อไปนี้

การใช้งาน ท่อชนิดนี้ให้ใช้ในสถานที่แห้งและเข้าถึงได้ และเพื่อป้องกันสายจากความเสียหายทางกายภาพ หรือเพื่อการเดินซ่อนสาย

ห้ามใช้ ท่อโลหะอ่อนห้ามใช้ในกรณีดังต่อไปนี้

1. ในปล่องลิฟต์หรือปล่องขนของ

2. ในห้องแบตเตอรี่ เพราะอาจผุกร่อนได้เนื่องจากไอกรด

3. ในสถานที่อันตราย นอกจากระบุไว้เป็นอย่างอื่น

4. ฝังดิน หรือฝังในคอนกรีต

5. ในสถานที่เปียก นอกจากจะใช้สายไฟชนิดที่เหมาะสมกับสภาพการติดตั้ง และในการติดตั้งท่อโลหะอ่อนต้องป้องกันไม่ให้น้ำเข้าไปในช่องเดินสายที่ท่อโลหะอ่อนนี้ตั้งอยู่

6. ท่อโลหะอ่อนที่มีขนาดเล็กกว่า 12 มม. ยกเว้นท่อโลหะอ่อนที่ประกอบติดมากับกับขั้วหลอดไฟฟ้าและมีความยาวไม่เกิน 1.80 ม.

จำนวนสายไฟฟ้า จำนวนสายไฟฟ้าในท่อโลหะอ่อนต้องไม่เกินกว่าตามที่กำหนดไว้ใน ตารางที่ 3.7

การติดตั้ง มุมดัดโค้งระหว่างจุดดึงสายรวมกันต้องไม่เกิน 360 องศา และระยะห่างระหว่างอุปกรณ์จับยึดต้องไม่เกิน 1.50 ม. และห่างจากกล่องต่อสายหรืออุปกรณ์ต่าง ๆ ไม่เกิน 0.30 ม.

ท่อโลหะอ่อนกันของเหลว ( Liquidtight Flexible Metal Conduit )

หุ้มด้วยพีอี หรือ พีวีซี

ท่อโลหะอ่อนกันของเหลว

ท่อโลหะอ่อนกันของเหลว ต่างจากท่อโลหะอ่อนทั่วไปตรงที่ท่อห่อหุ้มด้วยสารพีวีซี หรือ พีอี อีกชั้นหนึ่งเพื่อกันของเหลวหรือน้ำ แต่เนื่องจากสารที่หุ้มนี้จะมีอุณหภูมิใช้งานอยู่ค่าหนึ่ง ในการใช้งานจึงต้องระวังไม่ให้อุณหภูมิโดยรอบ หรืออุณหภูมิใช้งานของสายไฟฟ้าสูงเกินอุณหภูมิใช้งานของท่อ เช่นท่อที่มีอุณหภูมิ 70^๐ c จะนำไปใช้ร้อยสายไฟฟ้าชนิดซีวีที่มีอุณหภูมิใช้งาน 90^๐ c ไม่ได้แต่ถ้าจะใช้ก็ต้องลดขนาดกระแสลงมาให้อุณหภูมิที่สายไม่เกิน 70 ^๐ c

การใช้งาน ท่อชนิดนี้ใช้ในที่ซึ่งสภาพการติดตั้ง การใช้งานและบำรุงรักษาต้องการความอ่อนตัวของท่อหรือเพื่อป้องกันของแข็ง ของเหลว หรือไอ หรือในสถานที่อันตราย

ห้ามใช้ ท่อโลหะอ่อนกันของเหลวห้ามใช้ในที่ซึ่งอาจได้รับความเสียหายทางกายภาพ และที่ซึ่งอุณหภูมิของสายและอุณหภูมิโดยรอบสูงเกินจนทำให้ท่อเสียหาย ในข้อนี้สายไฟฟ้าที่ใช้ต้องมีอุณหภูมิใช้งานไม่เกินอุณหภูมิของท่อที่ทนได้

ขนาด ท่อที่ยอมให้ใช้ได้ต้องมีขนาดไม่เล็กกว่า 12 มม. หรือใหญ่กว่า 102 มม.

จำนวนสายไฟฟ้า จำนวนสายไฟฟ้าในท่อต้องไม่เกินตามที่กำหนดไว้ในตารางที่ 3.7

การติดตั้ง มุมดัดโค้งระหว่างจุดดึงสายรวมกันแล้วต้องไม่เกิน 360 องศา และต้องติดตั้งระบบท่อให้เสร็จก่อนจึงทำการเดินสายไฟ

ท่ออโลหะแข็ง( Rigid Nonmetallic Conduit )

ที่มีใช้งานอยู่ทั่วไปได้แก่ท่อ พีวีซี และท่อพีอี ท่อพีวีซีมีคุณสมบัติในการต้านเปลวเพลิง แต่มีข้อเสียที่เมื่อไฟไหม้จะมีก๊าซที่เป็นพิษต่อบุคคลออกมาด้วยและไม่ทนต่อแสงอุลตราไวโอเลตทำให้กรอบเมื่อถูกแดดนาน ๆ สำหรับท่อพีอีเป็นท่อที่ไฟลุกลามได้แต่คงทนต่อแสงอุลตราไวโอเลตจึงเหมาะที่จะใช้ภายนอกอาคารการใช้งานภายในอาคารจึงต้องฝังอยู่ในคอนกรีตหรือฝังดิน

ท่ออโลหะและเครื่องประกอบการเดินท่อต้องใช้วัสดุที่เหมาะสม ทนต่อความชื้น สภาวะอากาศและสารเคมี ทนต่อแรงกระแทกและแรงอัด ไม่บิดเบี้ยวเพราะความร้อนภายใต้สภาวะที่อาจเกิดขึ้นเมื่อใช้งาน ในสถานที่ใช้งาน ซึ่งท่อมีโอกาสถูกแสงแดดโดยตรงต้องใช้ท่อชนิดทนแสงแดดได้ ท่อที่ใช้เหนือดินต้องมีคุณสมบัติต้านเปลวเพลิง ท่อที่ใช้ใต้ดินวัสดุที่ใช้ต้องทนความชื้น ทนสารที่ทำให้ผุกร่อนและมีความแข็งแรงเพียงพอที่จะทนแรงกระแทกได้โดยไม่เสียหาย ถ้าใช้ฝังดินโดยตรงไม่มีคอนกรีตหุ้มวัสดุที่ใช้ต้องสามารถทนน้ำหนักกดที่อาจเกิดขึ้นภายลังการติดตั้งได้

การใช้งาน ท่ออโลหะแข็งมีข้อกำหนดการใช้งานดังนี้

1. เดินซ่อนในผนัง พื้นและเพดาน

2. ในบริเวณที่ทำให้เกิดการผุกร่อนและมีสารเคมีถ้าท่อและเครื่องประกอบการเดินท่อได้ออกแบบไว้สำหรับใช้งานในสภาพดังกล่าว

3. ในที่เปียกหรือชื้นซึ่งได้จัดให้มีการป้องกันน้ำเข้าไปในท่อ

4. ในที่โล่ง ( Exposed ) ซึ่งไม่อาจเกิดความเสียหายทางกายภาพ

5. การติดตั้งใต้ดินควรดูข้อกำหนดในเรื่องการติดใต้ดินประกอบ

ห้ามใช้ ท่ออโลหะแข็งห้ามใช้ในกรณีต่อไปนี้

1. ในสถานที่อันตราย นอกจากจะระบุไว้เป็นอย่าอื่น

2. ใช้เป็นเครื่องแขวนและจับยึดดวงโคม

3. อุณหภูมิโดยรอบหรืออุณหภูมิใช้งานของสายเกินกว่าอุณหภูมิของท่อที่ระบุไว้

4. ท่ออโลหะแข็งที่มีขนาดเล็กกว่า 12 มม.

จำนวนสายไฟฟ้า จำนวนสายไฟฟ้าในท่อต้องไม่เกินตามที่กำหนดในตารางที่ 3.7

การติดตั้ง มุมดัดโค้งระหว่างจุดดึงสายรวมกันแล้วต้องไม่เกิน 360 องศา เมื่อเดินท่อเข้ากล่องหรือส่วน

ประกอบอื่น ๆ ต้องจัดให้มีบุชชิ่ง หรือป้องกันไม่ให้ฉนวนของสายชำรุด

ยินดีต้อนรับ

ยินดีต้อนรับทุกท่านสู่ห้องเรียนออนไลน์ครูตุ้ง ครูแผนกช่างไฟฟ้ากำลัง วิทยาลัยอาชีวศึกษาพิจิตร ห้องเรียนห้องนี้เพื่อนักเรียนที่เรียนกับครูตุ้ง และทุกท่านที่สนใจใฝ่หาความรู้ในโลกออนไลน์ จากประสบการณ์การจัดทำห้องเรียนออนไลน์ มา 10 กว่าปี โดยการใช้โปรแกรมต่างๆ ซึ่งการเข้าเรียน ต้องใช้วิธีการล็อคอินเข้าสู่ระบบ ทำให้โอกาสของผู้เข้าเรียนเหมือนถูกจำกัด มีผู้ได้รับประโยชน์เฉพาะนักเรียนในระบบประมาณ 50 คน ในแต่ละปี แม้จะมีข้อดีในเรื่องของการจัดระบบ การเรียนการสอนที่เป็นระบบ แต่ในเรื่องของโอกาสต่างๆ สำหรับผู้สนใจโดยทั่วไป เหมือนถูกตัดสิทธิ์ ทั้งๆที่ผู้สนใจโดยทั่วไปในโลกออนไลน์มีมากมาย ผมจึงตัดสินใจจัดทำห้องเรียนออนไลน์ห้องนี้ขึ้นมา เพื่อเปิดโอกาสให้กับทุกคนที่มีความสนใจ โดยไม่ต้องสนใจกับระบบมากนัก ท่านอยากรู้เรื่องอะไรก็สามารถเข้าชมได้ทันที หากท่านต้องการทราบผลการเรียนรู้ ก็สามารถทำแบบฝึกหัดเพื่อประเมินความรู้ที่ท่านได้รับ เพียงเข้าไปสู่ ระบบแบบทดสอบออนไลน์ เ ลือกทำตามเรื่องที่สนใจ และจะไ...

10/27/2017

การเดินสายร้อยท่อ

SOCIALIZE IT →